Miasto Świnoujście to niezwykle ciekawy punkt turystyczny na mapie nie tylko samej Polski, lecz całej Europy Środkowej. Przede wszystkim jest to jedyna miejscowość w Polsce, która jest położona na archipelagu, a konkretnie na obszarze 44 wysp! Miasto dzieli się na dzielnicę turystyczną oraz mieszkalną. Do Świnoujścia dostaniemy się samochodem, pociągiem. Można też udać się samolotem do położonego nieopodal, po niemieckiej stronie granicy Heringsdorfu.
Świnoujście w sezonie jest dosłownie oblegane przez turystów z Polski i zza granicy, szczególnie z Niemiec i Skandynawii. Dlaczego tak jest? Powód jest prosty – Świnoujście to miejsce, w którym nie da się nudzić! Aby tego dowieść, przedstawiamy garść ciekawostek o tym mieście.
Dzieje Świnoujścia są niezwykle bogate i różnorodne. Dzięki odkryciom archeologicznym wiadomo, że pierwsze plemiona pojawiły się w tym obszarze już ponad 1000 lat p.n.e. Tereny Pomorza zostały zasiedlone przez Słowian w VI-VII wieku po wielkiej wędrówce ludów, natomiast w 967 roku Mieszko I przyłączył ten teren do Polski. Pod panowaniem Bolesława I Chrobrego obszar dzisiejszego Świnoujścia stał się niepodległy. W IX wieku miejsce zyskało sławę jako istotny handlowy punkt na mapie Europy. Stronami w transakcjach byli głównie Słowianie, Niemcy oraz Duńczycy. Na przełomie XII i XIII wieku Pomorze stało się lennem Danii. W XVII wieku ujście Świny opanowały wojska cesarskie, które zdecydowały się na zwiększenie fortyfikacji w tym obszarze. W 1630 roku wojska szwedzkie wyzwoliły obszar spod panowania wojsk cesarskich, co zakończyło ponad 30-letnią wojnę. Od tego momentu, aż do 1815 roku, teren należał do Szwecji. Świnoujście powstało natomiast w 1743 roku jako osiedle na północ od wioski Świna. W tym czasie nastąpił bardzo duży rozwój tego obszaru. W 1824 roku miasto oficjalnie stało się kurortem, a w 1895 roku – uzdrowiskiem. W czasach II wojny światowej znajdowała się tu stocznia i baza zaopatrzenia floty wojennej. Miasto zostało niestety w dużym stopniu zniszczone podczas nalotu wojsk alianckich w 1945. Trzy lata później nastąpiła jego obudowa i transformacja na port rybacki. Rząd NRD, na przełomie lat 1950/51, przekazał ujście wody Polsce, wyznaczając na nowo granicę z Niemcami.
Część turystyczna znajduje się w zachodniej części Świnoujścia, położonej na wyspie Uznam. Dojazd od strony Polski wymaga przeprawy promem w Ognicy. Jest to całkowicie bezpłatne, ale z reguły zajmuje bardzo dużo czasu, nawet kilka godzin. Na 2023 rok planowane jest jednak otwarcie tunelu, które rozwiąże ten problem, łącząc na stałe oba brzegi Świnoujścia i usprawniając w ten sposób komunikację. Do tego czasu, jeśli nie chcemy korzystać z promu, bezpośredni dojazd do turystycznej części Świnoujścia samochodem jest możliwy wyłącznie od strony niemieckiej. Biorąc pod uwagę specyficzne położenie miasta, najlepiej poruszać się po nim komunikacją miejską lub na rowerze. Jako ciekawostkę możemy dodać, że Świnoujście ma dobrze przystosowaną do potrzeb rowerzystów infrastrukturę.
Leżący nad zachodnim obszarem Morza Bałtyckiego Port w Świnoujściu wraz z Portem w Szczecinie tworzą jeden z największych tego typu zespołów portowych w Europie. W Świnoujściu został wybudowany największy terminal w Polsce, który przyjmuje takie ładunki masowe jak węgiel i rudę dla hut nie tylko na terenie naszego kraju, ale też Czech oraz Słowacji.
W Świnoujskim Porcie znajdują się również terminale do przeładunku wagonów kolejowych i naczep, oraz nowoczesny, oddany do użytku w 2015 roku, terminal LNG określany potocznie jako gazoport. Z portu w Świnoujścia regularnie wypływają również statki wycieczkowe do Szwecjii i Danii.
Na końcu Falochronu Zachodniego przy samym ujściu Świny do Bałtyku znajduje się Stawa Młyny, czyli symbol Świnoujścia. Z Wiatrakiem związane są liczne ciekawostki, w tym niesamowita legenda. W tym właśnie miejscu żony czekały na powrót marynarzy, biorących udział w długich rejsach. Wracali oni wyczerpani i postarzali. Kobieta o imieniu Alicja była załamana wyglądem swojego męża i płakała w nocy nad morzem. Stary Młynarz widząc to, nakazał przyjść Alicji z mężem następnego dnia i nakazał mu okładanie się błotem, kąpanie się w morzu i spacery, a następnie udanie się do Wiatraka, z którego mąż wyszedł odmłodniały. Sekrety jego zabiegów nigdy nie zostały ujawnione, jednak turyści wciąż przyjeżdżają do Świnoujścia, aby okryć się błotem, spacerować i kąpać się w morzu!
Historyczna Promenada w Świnoujściu jest sercem tego kurortu. Znajdują się na niej liczne lokale gastronomiczne, kawiarnie, knajpy i sale dyskotekowe, a także tężnia z solanką, która stanowi nową atrakcję. Co ciekawe, w przeciwieństwie do większości tego typu miejsc w Polsce, promenada w Świnoujściu jest miejscem cichym i zachwycającym aspektami wizualnymi.
Spacerując promenadą historyczną, z pewnością docenimy atmosferę tworzoną przez ciąg wykwintnych willi. Na całej jej długości zauważymy liczne małe sceny przeznaczone dla ulicznych artystów. Miasto zadbało również o dostęp w tych miejscach do prądu np. w celu podłączenia sprzętu muzycznego. Tym samym w sezonie spotkamy wielu muzyków, którzy również „dokładają” się do niezwykłego klimatu tego miejsca.
W Świnoujściu znajdziemy też drugą promenadę, która została wybudowana na przełomie lat 2019/20 roku. W ramach ciekawostki możemy dodać, że łączny koszt inwestycji wyniósł prawie 20 milionów złotych! Widać jednak świetne wykorzystanie tych środków. Promenada Zdrowia składa się z trzech „dróg”, przeznaczonych dla: pieszych, rolkarzy i rowerzystów. Została ona nagrodzona tytułem najlepiej zagospodarowanej przestrzeni w konkursie organizowanym przez Marszałka Województwa Zachodniopomorskiego.
Promenada, zgodnie ze swoją nazwą, ma promować aktywność fizyczną. W związku z tym wyróżnia się swoją infrastrukturą. Znajdziemy tu siłownię plenerową, place zabaw, a także park rekreacyjny. Możemy również zajrzeć do darmowej palmiarni z ogrodami tematycznymi, w której poznamy wiele ciekawostek o znajdujących się tam roślinach.
Świnoujście może się pochwalić najdłuższą i najszerszą plażą w kraju, nazywaną przez niektórych „Polskim Miami”. Szerokość w niektórych miejscach sięga nawet 200 metrów. Jest ona w stanie pomieścić nawet 400 tysięcy osób jednocześnie. Warto również wspomnieć, że ze względu na niską głębokość wód i niemieszania się ich z zimną głębinową wodą ze względu na północno-wschodnie wiatry – jest to plaża o najcieplejszych wodach w całej Polsce! Certyfikat błękitnej fali świadczy o czystości tego miejsca. Szerokie wydmy, woda po horyzont i łagodne zmiany wysokości zostaną niewątpliwie docenione przez wszystkich turystów odwiedzających Świnoujście.
Mało kto wie, dlatego warto przytoczyć to w ramach ciekawostki, że latarnia morska w Świnoujściu przez pewien czas była najwyższą tego tupu budowlą na świecie! Obiekt został oddany do użytku 1 grudnia 1857 roku, a chociaż od tamtej pory powstały już wyższe latarnie, to ta ze Świnoujścia pozostaje najwyższą na polskim wybrzeżu Morza Bałtyckiego, a także światowym liderem konstrukcji wybudowanych w całości z cegły. I właśnie dlatego latarnia morska stanowi obowiązkowy punkt w każdym planie zwiedzania Świnoujścia!
Fortyfikacje w Świnoujściu mają niezwykle bogatą historię, która sięga XVII wieku. Na samym początku broniły one przed Szwedami, następnie przechodziły z rąk Prusów do Francuzów, aby w końcu pełnić rolę nowoczesnej artylerii w trakcie II Wojny Światowej Zwiedzanie trzech zachowanych z spośród czterech wybudowanych tu fortów to bez wątpienia gratka dla pasjonatów historycznych ciekawostek.
Fort Anioła, który znajduje się na terenie Parku Zdrojowego, przyjmuje formę rotundy z trzema piętrami, która jest otoczona wałem ziemnym. Swoją nazwę zawdzięcza podobieństwu obiektu do Zamku Świętego Anioła znajdującego się w Rzymie. W środku znajdują się wyjątkowe ekspozycje m.in. Sala Wikingów, upamiętniająca jednych z pierwszych osadników terenów, na których dziś znajduje się Świnoujście.
Fort Zachodni z kolei miał chronić przed wejściem do portu w Świnoujściu. Obiekt był wielokrotnie przebudowywany w związku ze stacjonowaniem w nim różnych wojsk. Z pewnością jest to miejsce, które powinien odwiedzić każdy fan militariów – liczne armaty oraz bomby robią niesamowite wrażenie!
Fort Gerharda jest kolejnym z trzech fortów, które wchodzą w skład Twierdzy Świnoujście. Najciekawszą atrakcją w tym miejscu jest zdecydowanie szkolenie wojskowe, które prowadzi instruktor w charakterze pruskiego wojskowego o nieco „wrednym” stosunku do zwiedzających. Zwiedzający podczas zabawy przechodzą przez próby, w którym muszą udowodnić, że nadają się do wojska. Nie ma się jednak czego bać, gdyż praktycznie każdemu udaje się je zaliczyć.
Pisząc o największych ciekawostkach turystycznych tego miasta, nie można nie wspomnieć o Parku Zdrojowym w Świnoujściu, który uwodzi swoim urokiem i pozwala na odprężenie podczas prozdrowotnego spaceru. Ma 40 hektarów powierzchni, a na jego terenie występuje wiele rodzajów drzew, które liczą nawet ponad 150 lat. Spotkamy się w nim z wieloma kamiennymi rzeźbami np. Telesfor. Park Zdrojowy należy do zabytków województwa zachodniopomorskiego.
Park Zdrojowy w Świnoujściu świetnie nadaje się na aktywne odprężenie w formie długich spacerów – z dala od zgiełku tłocznego miasta. Warto wspomnieć, że dobre oświetlenie parku pozwala na zwiedzanie nawet w nocy. W parku znajdą się również nietypowe ławeczki wykonane z przewróconych pni.